Naczyniaki płaskie to łagodne zmiany nowotworowe, które pojawiają się na skórze głównie we wczesnym dzieciństwie. Początkowo przybierają postać małej, czerwonej kropeczki, która z czasem zaczyna rosnąć i osiąga swój maksymalny rozmiar w okolicach 6. miesiąca życia dziecka. W większości przypadków naczyniaki płaskie nie są groźne i są wywoływane nieprawidłowo rozwiniętymi naczyniami krwionośnymi. Jak wyglądają naczyniaki płaskie, jakie czynniki wpływają na ich rozwój i czy naczyniak płaski samoistnie zniknie?
Naczyniaki płaskie (plamiste) to zmiany skórne o charakterze łagodnego nowotworu, które z reguły nie wystają poza linię skóry, mają płaski kształt, a ich powierzchnia jest dobrze rozgraniczona. Na pierwszy rzut oka mogą kojarzyć się z czerwonymi punkcikami, które zlewają się ze sobą i tworzą rozległe plamy na ciele. Tego typu znamiona mogą pojawić się na skórze dziecka w pierwszych tygodniach jego życia (czasami nawet jeszcze w życiu płodowym) i są charakterystyczne dla około 1% maluchów. Po upływie pierwszego roku ich kolor robi się coraz bledszy, a sama zmiana stopniowo zmniejsza się, by zniknąć całkowicie pomiędzy 7. a 8. rokiem życia. Warto jednak pamiętać, że chociaż naczyniaki płaskie zazwyczaj znikają samoistnie, to u części dzieci pozostaje po nich trwale przebarwienie skóry.
Naczyniaki płaskie występują w obrębie naczyń krwionośnych, a do ich powstania dochodzi w wyniku nadmiernego rozrostu komórek ściany naczyń krwionośnych. U podłoża tych zmian leżą takie czynniki jak:
Rozpoznanie naczyniaka płaskiego u noworodka nie jest zwykle skomplikowanym zadaniem, ponieważ nie sposób pomylić go z innymi zmianami. Naczyniak wyglądem przypomina czerwoną plamkę z wyraźną obwódką, która widoczna jest przede wszystkim na skórze twarzy dziecka, na karku, a czasami również na powiekach maluszka. By zdiagnozować tego typu zmiany, nie ma konieczności przeprowadzania specjalistycznych badań – wystarczy, by zmiany skórne były dokładnie zbadane przez lekarza.
W niektórych przypadkach naczyniaki płaskie powinny być jednak skonsultowane ze specjalistą onkologiem. Jest to wskazane, gdy zmiana:
W około 90% przypadków naczyniaki płaskie nie wymagają usunięcia, a jedynie regularnej obserwacji pediatrycznej. Z czasem zmiany te powinny się wchłonąć i całkowicie zniknąć. Jeżeli jednak naczyniak płaski wykazuje tendencję do krwawienia, towarzyszą mu siniaki, a wokół zmiany powstaje stan zapalny, pozbycie się naczyniaka może okazać się konieczne. Zazwyczaj nie stosuje się wtedy tradycyjnego leczenia operacyjnego, a raczej zabieg z wykorzystaniem laseroterapii, który jest bezpieczny, bezbolesny i nie pozostawia nieestetycznych blizn. Chcąc osiągnąć zamierzony efekt, czasami konieczne jest przeprowadzenie nawet do 10 zabiegów, zwłaszcza w przypadku zaawansowanych zmian.
W przypadku naczyniaków płaskich charakteryzujących się szybkim wzrostem zasadne może być wdrożenie leczenia farmakologicznego w postaci leków ograniczających rozrost zmiany, np. propranololu lub triamcynolonu.
Wielu rodziców, którzy zauważyli u swoich dzieci naczyniaki płaskie, zastanawia się, czy zmiany te można usunąć poprzez smarowanie ich odpowiednimi maściami lub kremami. Okazuje się jednak, że żaden preparat nie da nam 100% gwarancji, że naczyniak zniknie. Warto jednak regularnie pielęgnować skórę dziecka – utrzymywać ją w czystości i nawilżać delikatnymi kosmetykami, by móc w ten sposób poprawić jej kondycję. Istotne jest również stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym, które zabezpieczą skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.
