Pokrzywka to powszechna, z reguły niegroźna przypadłość, która występuje przede wszystkim u dzieci i niemowląt. Najczęściej rozwija się ona na tle alergicznym, jednak może towarzyszyć również niektórym chorobom przewlekłym. Pokrzywka u dzieci objawia się zazwyczaj swędzącymi zmianami skórnymi przypominającymi oparzenie pokrywą, które znikają samoistnie w ciągu kilku godzin. Czym jest pokrzywka alergiczna u dzieci, jakie są jej objawy i jak wygląda leczenie? Czy pokrzywka jest zaraźliwa?
Pokrzywka to choroba o podłożu dermatologicznym, która może rozwinąć się w każdym wieku, jednak najczęściej występuje ona u dzieci i niemowląt. Szacuje się, że zmiany na skórze w postaci zaczerwienienia i swędzących bąbli pokrzywkowych pojawiają się u około 5,6% dzieci oraz młodzieży, z czego największą grupę stanowią niemowlęta oraz dzieci w wieku przedszkolnym.
Pokrzywka u dzieci może przybierać postać ostrą – jej objawy pojawiają się wówczas nagle i ustępują samoistnie w ciągu kilku lub kilkunastu godzin. Jeżeli jednak wysypka charakterystyczna dla pokrzywki utrzymuje się przez okres dłuższy niż 6 tygodni, możemy mówić o postaci przewlekłej choroby. Warto jednak zaznaczyć, że u zdecydowanej większości dzieci (nawet 95% wszystkich przypadków) diagnozowana jest pokrzywka ostra, która ma związek z kontaktem z alergenem (tzw. pokrzywka alergiczna) lub infekcją.
Szczególnym rodzajem pokrzywki u dzieci jest pokrzywka barwnikowa, którą zalicza się do tzw. mastocytoz. Rozwija się ona zazwyczaj w pierwszych 6. miesiącach życia dziecka i objawia się przede wszystkim plamkowymi i grudkowymi wykwitami oraz naciekami w skórze lub błonach śluzowych.
Pokrzywka nie jest chorobą zakaźną – za mechanizmem rozwoju wysypki stoi zwiększona przepuszczalność drobnych naczyń włosowatych skóry, co przekłada się na powstanie obrzęku. Taki stan spowodowany jest uwolnieniem z komórek mediatorów zapalnych, w tym m.in. histaminy. Nie ma zatem ryzyka przeniesienia choroby na drugą osobę.
Wśród czynników, które mają kluczowy wpływ na powstanie pokrzywki u niemowląt i starszych dzieci, zalicza się:
Niestety, w sytuacji, gdy dziecko zmaga się z pokrzywką przewlekłą, ustalenie czynnika wywołującego wysypkę nie zawsze jest możliwe.
Pierwszym i najbardziej zauważalnym symptomem pokrzywki jest nagłe, intensywne pojawianie się bąbli, które mają kolor różowo-czerwony i są swędzące. Ich rozmiar może być różny – czasami są to wykwity kilkumilimetrowe, a czasami osiągające wielkość nawet kilkunastu centymetrów. Wysypka może pojawić się na całym ciele – u niektórych dzieci są to pojedyncze zmiany, a u innych zlewające się w duże obszary. Co ważne, wysypka utrzymuje się w jednym miejscu przez okres maksymalnie 24 godzin. Po tym czasie wykwity zmieniają z reguły swoją lokalizację.
Leczenie pokrzywki u dzieci powinno się zawsze odbywać pod okiem lekarza, który na podstawie wywiadu z rodzicem i przeprowadzonego badania fizykalnego zleca terapię odpowiednimi lekami przeciwhistaminowymi oraz sugeruje unikanie czynników wywołujących lub zaostrzających wysypkę. Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może zalecić również wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych – morfologii krwi, panelu alergicznego oraz badań kału w kierunku zakażenia pasożytniczego. W ostrych napadach pokrzywki dzieciom podaje się leki sterydowe, które mają na celu złagodzenie przykrych dolegliwości.