Róża to podstępna, bakteryjna choroba zakaźna skóry i tkanki podskórnej, która objawia się charakterystycznym, bolesnym rumieniem na twarzy lub kończynach dolnych. Pomimo pięknej nazwy schorzenie to często ma ciężki przebieg i wykazuje tendencję do nawrotów. Jak rozpoznać różę, kto jest najbardziej narażony na zachorowanie i na czym polega leczenie?
Róża (łac. cellulitis) zaliczana jest do ostrych stanów zapalnych skóry i tkanki podskórnej, które rozprzestrzeniają się wzdłuż naczyń chłonnych skóry (tzw. powierzchowne zapalenie naczyń chłonnych). Ze względu na zbliżone objawy kliniczne choroba ta często jest mylona z różyczką, jednak należy pamiętać o tym, że są to zupełnie różne jednostki chorobowe, które wymagają innego leczenia.
W zależności od nasilenia objawów i stanu ogólnego pacjenta wyróżnić można następujące postaci kliniczne choroby:
Róża to choroba bakteryjna wywoływana głównie przez paciorkowce ß-hemolizujące grupy A – Streptococcus pyogenes. Jak widać na przykładzie róży pęcherzowej w niektórych przypadkach dochodzi również do nadkażenia gronkowcem złocistym (zwłaszcza jeśli nie zostanie wdrożona odpowiednia terapia).
Źródłem zakażenia w przypadku róży jest najczęściej człowiek, przy czym należy pamiętać, że zarazić możemy się zarówno w wyniku kontaktu z nosicielem, jak i z osobą chorą. Okazuje się bowiem, że nawet do 20% społeczeństwa to bezobjawowi nosiciele paciorkowców, które bytują w ich drogach oddechowych (gardło), przewodzie pokarmowym (odbyt) oraz pochwie.
Na zakażenie różą szczególnie mocno narażone są następujące grupy osób:
Róża to choroba o nagłym początku i stosunkowo szybkim przebiegu. Jej głównym objawem jest bardzo ciepła, żywoczerwona, obrzęknięta, bolesna i wyraźnie odgraniczona zmiana skórna. Może pojawić się zarówno w obrębie kończyn dolnych, jak i na twarzy, szyi, skórze dłoni, stóp lub pośladków. Dodatkowo u pacjentów obserwuje się wysoką gorączkę (powyżej 40°C), której towarzyszą dreszcze i złe samopoczucie.
Odpowiednio leczona róża trwa średnio 1-2 tygodnie. Po ustąpieniu stanu zapalnego wciąż może jednak utrzymać się wyraźne złuszczanie naskórka w miejscu zakażenia, jak również zaczerwienienie oraz obrzęk skóry – w szczególności w obrębie kończyny dolnej.
Wśród osób predysponowanych do zachorowania na różę są przede wszystkim noworodki, niemowlęta oraz dzieci do 9. roku życia. W ich przypadku należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby odróżnić różę od innych chorób, takich jak np. różyczka. Róża objawia się bowiem się czerwoną, gorącą i bolesną wysypką, najczęściej na nogach lub rękach. Może jej towarzyszyć gorączka i dreszcze. Różyczka to z kolei wirusowa choroba zakaźna, której główne objawy to różowe plamki na skórze, gorączka i powiększone węzły chłonne. Różyczka zazwyczaj ma łagodniejszy przebieg niż róża.
W celu rozpoznania róży należy wykonać badania laboratoryjne, m.in. morfologię krwi (widoczna leukocytoza i przeważająca obecność neutrofili w rozmazie), CRP (podwyższone wartości) oraz ASO (podwyższone miano antystreptolizyny O). Leczenie róży opiera się na antybiotykoterapii i stosowaniu leków z grupy penicylin lub ich pochodnych. W łagodnej postaci choroby wystarczające mogą okazać się antybiotyki przyjmowane w formie doustnej. W ciężkiej postaci zakażenia konieczna może być hospitalizacja i antybiotykoterapia dożylna.
Aby zmniejszyć nieprzyjemne objawy choroby, lekarz może zalecić również przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (np. paracetamol, ibuprofen), jak również stosowanie okładów chłodzących. W celu zmniejszenia obrzęku pomocne mogą być leki moczopędne oraz usprawniające krążenie. W większości przypadków choroba nie wiąże się z żadnymi powikłaniami.
