Bostonka to łagodna choroba o podłożu wirusowym, która rozwija się przede wszystkim u dzieci do 5. roku życia, chociaż czasami mogą zachorować na nią również dorośli. Schorzenie jest nazywane chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), ponieważ jej charakterystycznym objawem jest wysypka w formie bolesnych wykwitów skórnych na dłoniach, stopach i błonie śluzowej jamy ustnej. Jak można zarazić się chorobą bostońską i na czym polega jej leczenie?
Bostonka to potoczna nazwa choroby dłoni, stóp i jamy ustnej (ang. Hand, Foot and Mouth Disease), która wywoływana jest przez wirus bostoński, który należy przede wszystkim do patogenów z grupy Coxsackie (np. CVA16, CVA6) oraz enterowirusów. Zakażenie odbywa się drogą kropelkową, głównie poprzez kontakt z wydzielinami lub wydalinami chorego – śliną, śluzem z dróg oddechowych, moczem, kałem oraz płynem z pękających pęcherzyków. Oznacza to, że wirusy przenoszą się zwykle podczas kichania i kaszlu, a także na drodze dłonie-usta. Szczyt zachorowań na bostonkę przypada na sezon jesienno-zimowy, kiedy to nasza odporność ulega osłabieniu.
Bostonka nie wiąże się z reguły z występowaniem powikłań i mija samoistnie, jednak jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Wirus Coxsackie, który powoduje tę chorobę, może doprowadzić nawet do poronienia, dlatego ważne jest, aby zapobiegać jej rozwojowi, a w razie wystąpienia objawów szybko je zdiagnozować i wdrożyć leczenie.
Początkowo bostonka u dzieci objawia się przede wszystkim pogorszeniem samopoczucia, osłabieniem apetytu, bólem gardła i gorączką, która zazwyczaj nie przekracza 39°C. Po kilku dniach na łukach podniebiennych u dziecka pojawiają się zmiany w postaci pęcherzyków otoczonych czerwoną obwódką, które mogą być wypełnione płynem. Oprócz tego obserwowana jest wysypka skórna na dłoniach i podeszwach stóp, która przyjmuje formę płaskich, czerwonych plam, niejednokrotnie z pęcherzami. Zmiany te mogą pojawić się też na kolanach, łokciach, pośladkach i w okolicy pieluszkowej.
Bostonka u dorosłych rozwija się znacznie rzadziej i zapadają na nią głównie osoby z obniżoną odpornością, zwłaszcza jeżeli równocześnie opiekują się chorym dzieckiem. Objawy bostonki u dorosłych są w większości przypadków mało charakterystyczne i często mylone z wysypką alergiczną. Zmiany pojawiają się m.in. na pośladkach i w okolicy narządów płciowych, a o tego są większe i bardziej zaczerwienione w porównaniu do tych dziecięcych. Co więcej, wysypka u dorosłych jest mniej dokuczliwa, jednak może utrzymywać się dłużej niż u dziecka.
Objawy bostonki u dzieci mijają przeważnie w ciągu 7-10 dni i mają charakter samoograniczający. W niektórych przypadkach zakażenie przebiega jednak bezobjawowo lub skąpoobjawowo, co utrudnia prawidłowe zdiagnozowanie choroby. Sam przebieg bostonki można podzielić na 4 kluczowe fazy:
W przypadku bostonki ważne jest prawidłowe zdiagnozowanie jej przez lekarza, który na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego postawi odpowiednią diagnozę. W sporej części przypadków choroba ma na tyle łagodny przebieg, że nie wymaga specjalistycznego leczenia. Podstawowym zaleceniem jest dobre nawodnienie organizmu i wypoczynek, a w razie gorączki stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych.
