Kaszak to nieestetyczna zmiana skórna, która powstała na skutek nadmiernego nagromadzenia łoju w ujściach gruczołów. Przypadłość ta stanowi głównie problem natury kosmetycznej i dotyczy przede wszystkim mężczyzn w okolicach 30-40. roku życia. Chociaż zmiany mogą pojawić się na całym ciele, to zazwyczaj mamy do czynienia z kaszakami w okolicy nagromadzenia gruczołów tj. skóra głowy, powieki, nos, szyja oraz na wargach sromowych. Czy kaszak jest niebezpieczny i czy może doprowadzić do rozwoju stanu zapalnego? Jak pozbyć się kaszaka?
Kaszakiem (łac. atheroma) określa się torbiele (narośle) skóry, które rozwijają się najczęściej w okolicy mieszków włosowych. W momencie gdy w warstwie właściwej skóry ujścia gruczołów łojowych zostają zablokowane przez rogowaciejące i złuszczające się komórki nabłonkowe, łój oraz komórki nie mogą wydostać się na zewnątrz. Efektem tego są charakterystyczne torbiele, we wnętrzu których znajduje się wydzielina łojowa. Skąd bierze się taka przypadłość? Ze względu na przyczynę powstania rozróżnia się dwa rodzaje kaszaków:
Jeżeli chodzi o kaszaki rzekome, to powstają one nie tylko z braku higieny, ale także mogą mieć związek z:
Kaszaki, inaczej cysty łojowe, to zmiany, które pojawiają się na różnych partiach ciała, a ich kolor jest taki sam jak kolor skóry. Zazwyczaj są one wypukłe i miękkie, a także łatwo przesuwają się względem innych tkanek. Tego typu guzki są zazwyczaj małe, a ich rozmiary rzadko przekraczają kilka centymetrów. Największe kaszaki pod skórą mogą natomiast osiągać wielkość orzecha włoskiego. Co ważne, zmiany w postaci kaszaków nie bolą, natomiast w ich obrębie może wtórnie rozwinąć się stan zapalny np. pod wpływem urazu.
Gdzie najczęściej rozwija się kaszak? Chociaż może być on zlokalizowany w dowolnej części ciała, to najczęściej wyróżnia się następujące typy zmian:
Kaszaki stanowią przede wszystkim problem estetyczny, jednak ich występowanie może wpłynąć też negatywnie na zdrowie psychiczne pacjenta. W związku z tym ważna jest wczesna diagnoza. Guzki o wielkości powyżej 5 cm powinny być zawsze diagnozowane pod kątem rozwoju nowotworu. Na podstawie badania histopatologicznego lekarz może odróżnić zwykłą cystę od kaszaka złośliwego.
W przypadku stwierdzenia cysty łojowej należy pamiętać o tym, by nigdy nie wyciskać kaszaka i samodzielnie go nie przekłuwać, ponieważ może to wiązać się z rozwojem stanu zapalnego. Kaszaki usuwa się chirurgicznie wraz z torbielą. Zapobiega to ich nawrotom. Jeśli kaszak zlokalizowany jest w okolicy skóry głowy, w okolicach narażonych na urazy lub u pacjentów uprawiających sporty ekstremalne, zmiany powinno się usunąć profilaktycznie przed możliwym urazem.
