Łupież pstry to przewlekłe schorzenie dermatologiczne, które charakteryzuje się występowaniem plam na skórze – mniej lub bardziej widocznych w zależności od typu skóry oraz nasilenia problemu. Choć łupież pstry nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, to jego objawy mogą wpływać na samopoczucie i komfort osoby dotkniętej tym schorzeniem. Skąd bierze się łupież pstry, jak się objawia i na czym polega leczenie?
Łupież pstry – co to za choroba?
Łupież pstry (łac. Pityriasis versicolor) to przewlekła infekcja grzybicza skóry o charakterze nawracającym, którą można poznać po specyficznych zmianach skórnych w formie przebarwień i odbarwień. Najczęściej zmiany te widoczne są na karku, plecach, ramionach i klatce piersiowej. Wbrew pozorom, w przeciwieństwie do klasycznej odmiany łupieżu, łupież pstry na głowie jest stosunkowo rzadkim zjawiskiem.
Na łupież pstry chorują przede wszystkim mieszkańcy krajów położonych w klimacie tropikalnym – tam problem ten dotyczy nawet połowy społeczeństwa. W Europie odsetek ten jest o wiele niższy i wynosi zaledwie 1-4%. Co więcej, na zaburzenia gospodarki hormonalnej towarzyszące tej odmianie łupieżu narażone są głównie osoby młode (w okresie dojrzewania), kobiety w wieku okołomenopauzalnym oraz mężczyźni, u których obserwuje się podwyższony poziom testosteronu.
Za rozwój łupieżu pstrego odpowiada nadmierny rozrost drożdżopodobnych grzybów z gatunku Malassezia, które wchodzą w skład naturalnej flory fizjologicznej i są obecne w skórze większości zdrowych osób. Zdarza się jednak, że w specyficznych warunkach (m.in. wysoka temperatura, podwyższona wilgotność powietrza, niedostateczna higiena) dochodzi do szybkiego i nadmiernego rozwoju grzybów, co skutkuje pojawieniem się zmian chorobowych na skórze. Fakt ten wyjaśnia przedstawione wcześniej dane, które dotyczą zwiększonego narażenia na łupież pstry wśród mieszkańców obszarów tropikalnych.
Do rozwoju łupieżu pstrego u dzieci mogą przyczynić się też takie czynniki jak:
Wzmożona aktywność gruczołów łojowych i zaburzenia hormonalne sprawiają, że na rozwój łupieżu pstrego narażone są głównie osoby młode, zwłaszcza te w okresie dojrzewania. Znacznie rzadziej diagnozuje się tę chorobę u dzieci. Co ważne, w przypadku dzieci łupież pstry może być trudniejszy do zdiagnozowania, ponieważ objawy mogą być na tyle subtelne, że często są mylone z innymi problemami skórnymi, takimi jak zwykłe podrażnienia czy alergie skórne.
Łupież pstry obserwowany jest zwykle w okolicy tułowia, karku, szyi oraz ramion. Zmiany mają nieregularny, okrągły lub owalny kształt, a także zróżnicowane zabarwienie, w kolorze od beżowego, poprzez żółty i różowy, aż po czerwony i brunatny. Kolor zmian jest uzależniony od poziomu zaawansowania choroby oraz pory roku, w której występuje. Co więcej, zmiany skórne mogą być płaskie lub lekko uniesione, jednak zazwyczaj nie są ani bolesne, ani swędzące. Czasami może im towarzyszyć jednak niewielkie łuszczenie się, uczucie szorstkości i przesuszenia.
W wielu przypadkach plamy typowe dla łupieżu pstrego są początkowo mało widoczne, jednak z czasem rozprzestrzeniają się na kolejne partie ciała i zlewają ze sobą. Choroba jest najbardziej dokuczliwa latem, ponieważ w miejscu plam nie jest produkowana melanina, która odpowiada za opaleniznę i zmianę zabarwienia skóry. Ponadto plamy mocno odznaczają się na tle zdrowej skóry.
Łupież pstry rozpoznaje się na podstawie wywiadu z pacjentem i badania fizykalnego przy użyciu lampy Wooda. W celu potwierdzenia diagnozy można przeprowadzić również badanie mykologiczne. W leczeniu choroby stosuje się głównie preparaty przeciwgrzybicze miejscowe, jednak w przypadku długotrwałego zakażenia lub dużej intensywności zmian chorobowych konieczna może być terapia doustna. Wsparciem w leczeniu są preparaty przeciwłupieżowe, w tym m.in. szampony z siarczkiem selenu i kremy z pochodnymi azolowymi.
