Rodzaje łuszczycy – jak je rozpoznać i na czym polega leczenie?

Łuszczyca jest jedną z najczęściej diagnozowanych, przewlekłych chorób zapalnych skóry. Niekiedy schorzenie to ma bardzo wczesny początek (rozpoczyna się jeszcze przed 20. rokiem życia), jednak w innych przypadkach rozwija się dosyć późno, między 40. a 60. rokiem życia. Przyczyny rozwoju łuszczycy nie są do końca znane, a sama choroba nie jest w pełni uleczalna. Jakie rodzaje łuszczycy występują najczęściej i jak się objawiają?

Łuszczyca skóry – co to za choroba?

Łuszczyca (łac. Psoriasis) to niezakaźna, ogólnoustrojowa choroba skóry o charakterze przewlekłym i zapalnym, która wiąże się z występowaniem specyficznych zmian skórnych. Ich rozwój wynika z nadmiernego rogowacenia naskórka, stymulowanego przez czynniki genetyczne (m.in. polimorfizm genu HLA-Cw6), immunologiczne (np. zaburzenia funkcjonowania komórek Langerhansa) oraz środowiskowe (np. przyjmowanie leków przeciwmalarycznych, NLPZ, beta-blokerów).

W Polsce z objawami łuszczycy boryka się około miliona osób – zarówno kobiet, jak i mężczyzn w różnym wieku. W większości przypadków choroba daje o sobie znać pomiędzy 20. a 40. rokiem życia, jednak niekiedy pojawia się u dzieci (około 10. roku życia) lub osób starszych. Ze względu na brak dostatecznej wiedzy na temat łuszczycy, a także nieestetyczne zmiany na skórze pacjenci często zmagają się z zaburzeniami psychicznymi i sporym dyskomfortem, który przyczynia się  do wycofania społecznego, izolacji, a nawet depresji.

Rodzaje łuszczycy

Biorąc pod uwagę zróżnicowany przebieg choroby oraz mnogość różnych objawów, jakie mogą jej towarzyszyć, wymienia się następujące rodzaje łuszczycy:

• łuszczyca zwykła (pospolita), obserwowana u około 80-90% chorych z łuszczycą. Jej głównym objawem są wypukłe, okrągłe lub owalne zmiany skórne, pokryte białą lub srebrzystą łuską. Zmiany te występują głównie na nogach, ramionach, kolanach, łokciach, plecach i głowie, chociaż niekiedy mogą przenieść się też na twarz, stopy, dłonie lub brzuch;
• łuszczyca krostkowa, która jest zarazem jedną z najcięższych odmian tej choroby. W jej przebiegu skóra jest nabrzmiała, zaczerwieniona i pokryta grudkami z ropną wydzieliną. Łuszczyca krostkowa obejmuje głównie dłonie i stopy, chociaż zdarza się też, że czasami pokrywa całe ciało i wiąże się z takimi objawami jak zmęczenie, gorączka, dreszcze i świąd skóry;
• łuszczyca wysiękowa (odwrócona), która lokalizuje się w obrębie fałdów skórnych i miejsc intymnych. Zmiany są jaskrawoczerwone, błyszczące, pokryte łuską i mają tendencję do wysięku;
• łuszczyca skóry głowy – zmiany (czerwone plamy lub tarczki pokryte srebrzystymi łuskami) widoczne na owłosionej skórze głowy mogą być pojedyncze lub towarzyszyć zmianom na pozostałych partiach ciała. Zmianom skórnym towarzyszy uczucia świądu;
• łuszczyca paznokci – może być wyłącznie objawem łuszczycy lub stanowić odrębną jednostkę chorobową. Jej główny objaw to naparstkowanie, czyli punktowe wgłębienia ułożone liniowo na płytce paznokciowej. Na paznokciach widoczne są też żółtawe przebarwienia, a w zaawansowanym stadium choroby może dojść nawet do oddzielenia płytki paznokciowej (onycholizy);
• łuszczyca stawowa (łuszczycowe zapalenie stawów) – rzadki rodzaj łuszczycy, który pojawia się po około 10 latach od pierwszych objawów choroby. Może występować w jednym miejscu lub obejmować różne stawy.

Najcięższą postacią łuszczycy jest erytrodermia, która obejmuje całą powierzchnię ciała. Stan ten wiąże się z występowaniem żywoczerwonych zmian, którym towarzyszy przyspieszony rytm serca, ból, świąd oraz gorączka. Choroba wymaga hospitalizacji.

Leczenie łuszczycy

Niestety, całkowite wyleczenie łuszczycy nie jest możliwe, jednak poprzez wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji skóry i właściwych metod leczenia można skutecznie złagodzić objawy choroby i przedłużyć okres bezobjawowy. W zależności od stopnia zaawansowania zmian, ich rozległości oraz częstotliwości nawrotów leczenie może mieć formę miejscową, ogólną lub skojarzoną. W pierwszym przypadku pacjentom zaleca się takie leki jak:

• glikokortykosteroidy;
• preparaty keratolityczne;
• cygnolina;
• dziegcie;
• analogi witaminy D3, np. kalcypotriol, takalcytol.

W leczeniu ogólnym najczęściej stosuje się fototerapię lub fotochemioterapię, a także takie leki jak metotreksat, cyklosporyna A, retinoidy oraz leki biologiczne.