Stany przedrakowe skóry - czym są i jak je rozpoznać?

Stany przednowotworowe, nazywane także przedrakowymi, to charakterystyczne zmiany, na których podłożu może rozwinąć się nowotwór. W większości przypadków zjawisko to dotyczy zmian skórnych, które mogą przeobrazić się w nowotwór skóry. Po czym rozpoznać stan przedrakowy skóry i kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Czym są stany przedrakowe skóry?

Mówiąc o stanach przedrakowych skóry, mamy na myśli zmiany skórne, na podłożu których statystycznie częściej niż w przypadku innych chorób, może rozwinąć się nowotwór skóry. Specjaliści nieustannie biją na alarm, aby stale obserwować wszelkie przebarwienia na skórze, a zwłaszcza te, które przybierają kolor szarobrunatny, mają szorstką powierzchnię i charakteryzują się nadmiernym rogowaceniem.

Wśród czynników, które mogą zwiększyć ryzyko pojawienia się stanu przedrakowego skóry, wymienia się:

• czynniki genetyczne, w tym typ skóry oraz kolor włosów;
• czynniki środowiskowe, np. ekspozycja skóry na promieniowanie ultrafioletowe;
• praca na świeżym powietrzu, np. w przypadku rolników;
• częste korzystanie z solarium.

Stany przedrakowe skóry – rodzaje. Jak wyglądają stany przednowotworowe skóry?

W dermatologii rozróżnia się kilka typów stanów przedrakowych skóry, które nie przekraczają granicy skórno-naskórkowej (tzw. nowotwory przedinwazyjne). Są to m.in.:

• skóra pergaminowa i barwnikowa, która objawia się jako plamy soczewicowate, piegi, przebarwienia oraz teleangiektazje. Zmiany te mają często podłoże genetyczne i występują na odsłoniętej skórze;
• posłoneczne zapalenie wargi, które powstaje wskutek nadmiernej ekspozycji skóry ust na promieniowanie słoneczne. Przypadłość ta dotyczy przeważnie dolnej wargi, na której skóra jest sucha, złuszczająca się i obrzęknięta;
• rogowacenie białe (leukoplakia), które obserwowane jest jako plamka w jamie ustnej lub na narządach płciowych. Rogowacenie białe może z czasem prowadzić do powstawania rozrostów brodawkowych oraz nadżerek;
• rogowacenie starcze, nazywane też rogowaceniem słonecznym, które charakteryzuje się szorstką, wysuszoną skórą okolic twarzy, małżowin usznych oraz grzbietów rąk. Następnie na skórze widoczne stają się brunatne ogniska z szorstką łuską. Zmiany te powstają zwykle u osób starszych lub przewlekle narażonych na kontakt z promieniowaniem słonecznym;
• brodawki łojotokowe, czyli łagodny rozrost nabłonka twarzy i tułowia w formie ciemno- lub jasnobrunatnych grudek o nierównej powierzchni. Zmiany te nie ulegają zezłośliwieniu;
• róg skórny – żółtobrązowa zmiana skórna, która rośnie pionowo do powierzchni skóry, zazwyczaj na skroniach, policzkach i małżowinach usznych. Najczęściej pojawia się pojedynczo i wymaga usunięcia chirurgicznego;
• rogowacenie smołowcowe – stan związany z uczuleniem na słońce, który dotyka głównie skóry twarzy, szyi oraz ramion. Na skórze zaobserwować można wówczas zmiany przypominające łupież pstry, na których po latach mogą utworzyć się brodawczaki smołowcowe.

Co więcej, wyróżnia się też zmiany skórne, które sprzyjają rozwojowi raka, jednak wyróżniają się niskim ryzykiem rozwoju, czyli tzw. stany względne. Zmiany te objawiają się głównie w formie owrzodzeń, blizn oraz przetok.

Stan przedrakowy skóry – leczenie

W leczeniu stanów przedrakowych skóry kluczowe jest skonsultowanie się z odpowiednim specjalistą. Dermatolog zajmuje się leczeniem zmian na skórze, natomiast w przypadku występowania zmian na błonach śluzowych konieczna może być konsultacja ze stomatologiem. Jeśli zmiany skórne pojawiają się w okolicach intymnych, wówczas należy udać się do urologa lub ginekologa.

Pierwszym krokiem w diagnostyce jest przeprowadzenie badania histopatologicznego pobranego wycinka tkanki, które pozwala na dokładne określenie rodzaju zmiany. Na podstawie diagnozy lekarz podejmuje decyzję o metodzie leczenia. Może ono obejmować usunięcie zmiany chirurgicznie lub zabieg laserowy. Istnieje również możliwość zastosowania terapii zachowawczej, która polega na stosowaniu maści. Ważne jest, aby zmieniona chorobowo tkanka została całkowicie wyeliminowana, co umożliwi regenerację i odbudowę zdrowego naskórka.

Należy pamiętać o tym, że każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia i szybkiej interwencji medycznej. Zaniedbane stany przedrakowe skóry mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym rozwoju nowotworów, które są znacznie trudniejsze w leczeniu. Z tego powodu tak ważne jest, aby skonsultować się z doświadczonym specjalistą, który posiada wiedzę i umiejętności w zakresie leczenia chorób skóry, aby zaplanować optymalne i minimalnie inwazyjne leczenie.